Kolczykowanie bydła – wszystko, co warto na ten temat wiedzieć

Prawidłowe znakowanie bydła, a także jego rejestracja w odpowiednim biurze powiatowym Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa to obowiązek każdego hodowcy. Choć metod znakowania jest coraz więcej, nadal najpopularniejsze jest kolczykowanie bydła. To rozwiązanie nie tylko proste, ale również bezstresowe i bezbolesne dla bydła. Jak prawidłowo kolczykować bydło? Jakie obowiązki formalne musi spełnić każdy hodowca?

Po co znakuje się bydło?

Znakowanie bydła stosowane jest od dawna w celu jego identyfikacji, rozpoznawania oraz ochrony przed kradzieżą. Na całym świecie stosowane są różne metody, jednak nie wszystkie są dopuszczalne na terenie Unii Europejskiej. Te, które dopuszczone są na podstawie unijnych przepisów, mają być bezbolesne i nie powodować dyskomfortu w trakcie dalszego życia. Z tego też względu w UE nie jest stosowane chociażby wypalanie lub wymrażanie znaków na ciele, które jest dopuszczone za oceanem. W odróżnieniu od tych dosyć inwazyjnych i bolesnych metod, kolczykowanie jest proste, szybkie, a wykonuje się je w taki sposób, by sprawić zwierzęciu jak najmniej bólu.

Kolczyk z określonym numerem jest przypisany do danego osobnika raz na zawsze. Numery zawsze są unikalne – tej kwestii pilnują zarówno odpowiednie organy państwowe, jak i producenci środków identyfikacji, tacy jak Allflex. Owszem, zdarza się, że zwierzę zgubi lub uszkodzi kolczyk w taki sposób, że niemożliwe jest odczytanie znajdujących się na nim cyfr. Wtedy jednak hodowca ma obowiązek jak najszybciej zgłosić się do ARiMR z wnioskiem o wydanie duplikatu kolczyka. Będzie on miał dokładnie taki sam numer jak ten, który został uszkodzony z tą różnicą, że pojawi się na nim rzymska cyfra oznaczająca numer duplikatu.

Kolczykowanie bydła – od kiedy?

Obowiązek znakowania bydła nakładają na hodowców zarówno krajowe, jak i unijne przepisy dotyczące hodowli. Każde zwierzę powinno być prawidłowo oznakowane i nie można z tym zwlekać – przepisy mówią o siedmiu dniach od momentu urodzenia, w trakcie których każdy cielak powinien otrzymać własny kolczyk, który jest dowodem rejestracji we właściwym biurze powiatowym ARiMR.

Nowe przepisy znakowania bydła

Od stycznia 2023 weszła w życie nowelizacja przepisów dotyczących znakowania bydła i innych zwierząt gospodarskich. Identyfikacja zwierząt oraz ich rejestracja zostały ujednolicone, co ma ułatwić dostęp do informacji na temat danego zwierzęcia, a także być pomocne w zwalczaniu chorób zakaźnych.

Jeśli chodzi o kolczykowanie bydła, przepisy nakładają na hodowców sporo obowiązków. Aby zamówić kolczyki dla nowo narodzonych cieląt, najpierw trzeba złożyć w ARiMR wniosek o przydzielenie puli numerów identyfikacyjnych. Można to zrobić osobiście w biurze powiatowym Agencji, listownie, a także poprzez coraz bardziej popularną aplikację IRZ, dzięki której cały proces zamawiania kolczyków jest zautomatyzowany, a co za tym idzie – znacznie usprawniony. Po złożeniu wniosku należy poczekać na decyzję ARiMR, a następnie przekazać zamówienie do producentów kolczyków, którzy znajdują się na liście dostawców ARiMR. Gdy hodowca otrzyma zamówione kolczyki, powinien jak najszybciej zakolczykować zwierzęta.

Nowoczesne kolczyki elektroniczne

Ciekawą alternatywą dla tradycyjnych kolczyków dla bydła są ich elektroniczne odpowiedniki, po które coraz częściej sięgają hodowcy. Szczególnie ci, którzy mają duże stada. Elektroniczne kolczyki nie tylko zapewniają prawidłową i zgodną z przepisami identyfikację zwierząt, ale również ułatwiają zarządzanie stadem. Są wyposażone w transpondery, które nie wymagają zasilania. Współpracują one z halą udojową, pozwalają na monitorowanie żywienia i przemieszczania się stada, a także ułatwiają prowadzenie niezbędnej dokumentacji zwierząt.

W poszukiwaniu sprawdzonych i wygodnych w użytkowaniu kolczyków elektronicznych, warto zajrzeć tutaj. W bogatej ofercie marki można znaleźć rozwiązania, które ułatwią identyfikację i kolczykowanie stada, a także codzienną pracę przy zwierzętach.

Prawidłowe kolczykowanie bydła – krok po kroku

Kolczyki dla bydła wykonane są z giętkiego i elastycznego tworzywa, które nie przeszkadza zwierzęciu w codziennym funkcjonowaniu. Mają intensywnie żółte tło, na którym znajduje się czarny, laserowy nadruk. Dzięki temu z daleka można odczytać znajdujący się na nich numer, a także łatwo namierzyć brak kolczyka. Każdy kolczyk składa się z dwóch części, które mocowane są po obu stronach małżowiny usznej zwierzęcia.

Do kolczykowania bydła służą specjalne kolczykownice – proste, ale wytrzymałe i niezawodne urządzenia, które na stałe mocują kolczyk w małżowinie usznej w tym miejscu, które jest najmniej ukrwione. Dzięki temu podczas kolczykowania ból jest zminimalizowany, zwierzę nie jest narażone na długotrwały stres, a cały proces przebiega szybko i sprawnie. To ważne szczególnie w dużych stadach, w których jednorazowo kolczykuje się kilka lub kilkanaście sztuk.

Przed rozpoczęciem kolczykowania bydła należy upewnić się, czy kolczyki przeznaczone do umieszczenia w lewym i prawym uchu są takie same. Kolejnym krokiem jest przyjrzenie się kolczykownicy – urządzenie powinno być czyste, aby nie stwarzać ryzyka zakażenia.

Dodatkowo, konieczne jest również dopasowanie igły w kolczykownicy do samego kolczyka. Gotowy do użycia kolczyk umieszczamy w kolczykownicy, upewniamy się, czy część męska idealnie pasuje do części żeńskiej, a następnie szybkim ruchem zaciskamy kolczykownicę na uchu zwierzęcia w najmniej ukrwionym miejscu. Aby nie uszkodzić ucha cielęcia, należy je w miarę możliwości unieruchomić. Cały proces kolczykowania przebiegać wtedy będzie szybko i bez dodatkowych problemów. 

Co grozi za brak kolczyków?

Każda sztuka bydła powinna być prawidłowo oznakowana. Jeśli hodowca tego nie dopilnuje, musi liczyć się z konsekwencjami. Brak właściwego oznakowania podlega zarówno karze grzywny, jak i powoduje obniżenie dopłat dla hodowców. Zaniedbania w zakresie kolczykowania mogą więc spowodować realne straty związane z karami finansowymi.